Երկուշաբթի ( 12.12.2022թ)
- Բացատրի´ր նշված «ձմեռային» դարձվածքների իմաստները.
Ա) կյանքի ձմեռ- կյանքի սառը պահերը
Բ) անձյուն ձմեռ-ինչ որ բան պետք է լինել բայց չի լինում
Գ) անցյալ ձմռան ձյուն-հնուց մնացած կյանքի մասեր
Դ) գլխին ձյուն գալ-որ ինչ որ վատ բան է պատահում - Այբբենական կարգի հակառակ հաջորդականությամբ թվարկի´ր այս տարի սովորածդ ամենակարևոր բառերը։
- Գրի´ր, թե նշված թվականներից յուրաքանչյուրը ո՞ր ստեղծագործությունների վերնագրերում է քեզ հանդիպել:
Ա) երեք-խոզուկները
Բ) տասներկու-
Գ) քառասուն-
Դ) հազար- - Բացատրի´ր երեք դարձվածքների իմաստները և գտի´ր ավելորդ արտահայտությունը, որը չունի դարձվածային իմաստ:
- Ա) կարապի երգ -կարապները սատկելուց առաջ երգում են
- Բ) ճնճղուկի սիրտ-վախկոտություն
- Գ) հավի խելք-վատ հիշողություն ունենալ
- Դ) ծիծեռնակի ձայն-
- Եթե հնարավոր լիներ, խաղալիքների փոխարեն ի՞նչ բառ-մաղթանքներով կզարդարեիր տոնածառը: Ի՞նչ բառ-մաղթանքով կզարդարեիր տոնածառի գագաթը:
1-շնորհավոր ամանոր
2-happy new year
3-գալիք նոր տարի։ - Նշված բառերից տառեր օգտագործելով ու վերադասավորելով՝ հավաքի´ր այլ բառեր:
Եղջերվասահնակ, -սահնակ, վերջ։
ցրտաշունչ,-ցուրտ, նուշ
ձյունաճերմակ, -ճերմակ, ձյուն
խնդրանք, -նրանք, դրանք
քաղցրավենիք,-քաղցր, ցավ - տարեմուտ:, տար,
- Փոխադրի՛ր արևմտահայերեն հատվածը արևելահայերեն:
Կաղանդ պապա,-ձմեռ պապիկ
Որքան կրնաս, -ինչքան կարաս
շուտ եկուր,-շուտ արի
Ալ չեմ վախնար, – էլ չեմ վախենում
ես կը սիրեմ քեզ հիմա․- ես սիրում քեզ
Դուն մի նայիր իմ բառերուս կցկտուր,դու մի նայիր իմ բառերին
Դէմքիս գոյնին ու քայլերուս դողահար։ - Բացատրի´ր «մարդ» բառի հոմանիշների ծագումը, իմաստները;
Ա) մահկանացու-մահվան ենթակա
Բ) ադամորդի- Ադամի որդի
Գ) հողածին –հողից ծնված - Պատկերացրո´ւ՝ Ձմեռ պապը քեզ խնդրել է գրել իր ամանորա ուղերձի խոսքը՝ աշխարհի բոլոր մանուկներին ուղղված: ( Գրի´ր այդ ուղերձը՝ օգնիր նրան) ։
- 1․ Տրված բառերից նոր բառեր կազմի՛ր -ոց (-նոց, -անոց) ածանցով:
- ա) Ծաղիկ,-ծաղկանոց
- հյուր,-հյուրանոց
- ավազակ,-ավազականոց
- մեղու:-մեղվանոց
- բ) Գոգ,-գոգնոց
- ձեռ,-ձեռնոց
- մատ:-մատնոց
- զ) Կապել,-կապոց
- խարտել,-խարտոց
- սփռել:սփռոց
- դ) Դրամ,-դրամանոց
- կիլոգրամ,-կիլոգրամանոց
- մետր:-մետրանոց
- ե) Խշշալ, -խշշոց
- մռնչալ,-մռնչոց
- զռռալ,-զռռոց
- ոռնալ:-ոռնոց
- 2․ Առաջին շարքի յուրաքանչյուր բառ հնարավոր բոլոր ձևերով բաղադրի՛ր (բադադրալ բառեր կազմիր) երկրորդ շարքի ածանցների հետ:
- Ա. Հյուսիս,-Հյուսիսային,
- լեզու,- լեզվական, լեզվային, լեզվավոր
- հայր,- հայրություն, հայրական, հայրաբար, հայրացու
- դրախտ,, դրախտային,
- տոն,- տոնական, տոնային,
- նկարիչ,-նկարչական, նկարչություն
- մեղ(ք),-մեղավոր, մեղքացու,
- հարս(ն),- հարսնային, հարսնավոր, հարսնական, հարսնացու,
- օտար, -օտարական, օտարացու, օտարավոր
- բազում,- բազմություն, բազմավոր
- բն(ական), , բնություն, բնույթ
- հան(ել),- հանածո
- հաս(նել),-հասնավոր, հասույթ
- դր (դնել),-դրական, դրույթ, դրություն
- շահ(ել),-շահույթ,
- պահ(ել):-պահածո,
- Բ. Ույթ, ածո, ական, ային, անի, (ա)բար, ոտի, (ա)վոր, (ա)ցու, ություն:
- 3․ Բաց թողնված տառերը լրացրո՛ւ:
- Մարդատար գնացքը կարո՞ղ է քսանմեկ րոպեում կտրել անցնել Ամերիկայի Միացյալ Նահանգները՝ Խաղաղ օվկիանոսից մինչ. Ատլանտիան: Դա նույնիսկ ինքնաթիռով հնարավոր չէ: Բայց ամերիկյան մի համալսարանի գիտնականներ պնդում են, որ այդ իրագործելի է: Մի ագգային գիտաժողովում նրանք ստորերկրյա նոր փոխադրամիջոցի նախագիծ են ներկայացրել:
- 4․ Ընտրի՛ր փակագծում գրված տարբերակներից մեկը։
- Ազատ ոճի ըմբշամարտին հատուկ է հնարքների ազատությունը: Ասենք՝ թույլատրվում էիրավունք է տրվում բռնել մրցակցի ոտքը, ոտք թեքել, գցել: Դասական ոճի մարզիկը ոտքով գյուտերիդիմելու իրավունք չունի: Երբ նորից կյանք մտան օլիմպիական մրցումները , դրանց ծրագրում տեղ գրավեց դասական ըմբշամարտը:Սկզբում քաշային բաժանումներ չկային:
- 5․Տրված բառազույգերի բաղադրիչները տեղափոխելով՝ ստացի՛ր նոր բարդ բառեր: Տրված և ստացված բառերն արմատների միջոցով բացատրի՛ր:
- Օրինակ՝
- ամփոփաթերթ, ծաղկագիր — ամփոփագիր, ծաղկաթերթ:
- Ծովասուն, ձեռնամարտ:-ծովամարտ——ձեռնասուն
- Բևեռախույզ, երկրամերձ:, բևեռամերձ—-երկրախույզ
- Ձկնակեր, մարդավաճառ:-ձկնավաճառ—–մարդակեր
- 6․ Հնչյունափոխված արմատները գտի՛ր, գրի՛ր դրանց անհնչյունափոխ ձևերը և նշի՛ր, թե ինչ հնչյունափոխություն է կատարվել:
- Պատկերազարդ,-
- բազկաթոռ,
- ոսկեվառ,
- մաքսանենգ,
- կաղնեփայտ,
- գրկել,
- լեռնաշղթա,
- պատուհան,
- ամառնամուտ,
- մարդամոտ,
- ժամացույց,
- հողագունդ,
- ջերմանավ,
- սրտապատառ,
- ցուցանակ,
- սիրառատ,
- գինեվաճառ,
- գերեվաճառ,
- բարեգութ,
- մատենագիր,
- լուսամուտ:
- Չորեքշաբթի ( 14.12.2022)
- Ընդգծված բառակապակցությունները փոխարինի՛ր ածանցավոր բառերով:
- Պոչ ունեցող մի կենդանի էր գալիս:
- Մի պոչավոր կենդանի է գալիս։
- Չգիտեի, որ այդքան զորություն ունեցողհսկա ես:
- Չգիտեի, որ այդքան զորավոր հսկա ես։
- Այդտեղ որսորդները երկու ոտք ունեցողզարմանալի կենդանի են տեսել:
- Այդտեղ որսորդները երկոտքանի զարմանալի կենդանի են տեսել։
- Երկրորդ անգամ հայտնվողը նույն ձին չէր, սրա պոչը մի քիչ երկար էր, գույնն էլ՝ մի քիչ դեղին:
- Երկրորդ անգամ հայտնվողը նույն ձին չէր, սրա պոչը քչոտ երկար էր, գույնն էլ՝ քչոտ դեղին։
- Իբրև հայր՝ խրատում էր ու համոզում, որ ներող լինի։
- Որպես հայր խրատում էր ու հազմոզվում, որ ներող լինի։
- Որպես մտերիմ՝ հորդորում էր, որ մի օր էլ տանը մնա:
- Մտերմական հորդորում էր, որ մի օր էլ տանը մնա։
- Եղբոր նման օգնում է ու հետևում, որ վատ բան չանես:
- Եղբոր պես օգնում է ու հետևում, որ վատ բան չանես։
- Թշնամու նման եք խոսում:
- Թշնամու պես եք խոսում։
- Հարցը իր (յուր) ձևով լուծեց ու գնաց:
- Հարցը նրա հատուկ ձևով լուծեց ու գնաց։
- 2. Ընդգծված բաղադրյալ բառերը փոխարինի՛ր բառակապակցություններով:
- Շատ մեծ հզորություն ու անսանձ գոռոզություն ուներ Թեմուրը: Միջին դարում ոչ մի քաղաք չէր կարող համեմատվել նրա նոր մայրաքաղաքի հետ: Ճարտարապետի ձին մի օր կորել էր այդ քաղաքի շատ մեծ պարտեզում և մեկ ամսվա որոնումներից հետո հազիվ գտնվել: Թեմուրն իր մայրաքաղաքի՝ Սամարղանդի մոտ գտնվող գյուղերն անվանել էր Բաղդադ, Կահիրե, Դամասկոս, որ աշխարհի շատ մեծ քաղաքները որպես շատ փոքր գյուղեր տեսներ:
Գեորգի Թամրազյան Ուսումնական Բլոգ 